Wraz z początkiem 2025 roku w życie weszło nowe rozwiązanie podatkowe – dobrowolny PIT kasowy. Wprowadzenie tego systemu ma na celu uproszczenie rozliczeń podatkowych dla małych przedsiębiorców, którzy borykają się z problemem płynności finansowej wynikającym z konieczności zapłaty podatku przed otrzymaniem należności od kontrahentów. Choć rozwiązanie to wydaje się korzystne, jego zastosowanie wiąże się z określonymi wymogami i ograniczeniami, które mogą wpłynąć na zainteresowanie przedsiębiorców.
Podstawa prawna PIT kasowego
Podstawą prawną dla wprowadzenia metody kasowej rozliczania podatku dochodowego w Polsce jest nowelizacja ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT), wprowadzona ustawą z dnia 27 września 2024 r., która zaczyna obowiązywać od 1 stycznia 2025 r..
Nowe przepisy mają na celu wsparcie małych przedsiębiorców poprzez umożliwienie im rozliczania podatku dochodowego dopiero po faktycznym otrzymaniu zapłaty od kontrahenta. Kasowy PIT eliminuje konieczność zapłaty podatku od należności, które nie zostały jeszcze uregulowane, co pozwala na lepsze zarządzanie płynnością finansową.
Na czym polega PIT kasowy?
PIT kasowy to system, w którym przedsiębiorcy płacą podatek dochodowy dopiero w momencie faktycznego otrzymania zapłaty za sprzedane towary lub wykonane usługi. Podobnie, koszty uzyskania przychodu mogą być uwzględniane dopiero w chwili ich faktycznej zapłaty. Mechanizm ten pozwala na większą kontrolę przepływów pieniężnych, eliminując konieczność odprowadzania podatku od środków, które nie wpłynęły jeszcze na konto przedsiębiorcy.
Rozliczenie metodą kasową jest jednak opcjonalne i wymaga spełnienia określonych kryteriów. Z rozwiązania mogą korzystać przedsiębiorcy, którzy w poprzednim roku podatkowym osiągnęli przychody nieprzekraczające 1 000 000 zł, nie prowadzą ksiąg rachunkowych i prowadzą działalność samodzielnie (bez wspólników). Wybór tej formy rozliczenia wymaga złożenia odpowiedniego oświadczenia naczelnikowi urzędu skarbowego do 20 lutego roku podatkowego, w przypadku nowych działalności w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po rozpoczęciu działalności.
Zalety PIT kasowego
Główną zaletą PIT kasowego jest poprawa płynności finansowej przedsiębiorców. W tradycyjnym systemie podatkowym przedsiębiorcy są zobowiązani do odprowadzania podatku dochodowego nawet w sytuacji, gdy nie otrzymali jeszcze zapłaty od kontrahenta. Rozwiązanie kasowe eliminuje to ryzyko, pozwalając przedsiębiorcom na zapłatę podatku dopiero po wpływie należności. To szczególnie istotne dla firm działających w sektorach, gdzie powszechne są opóźnienia w płatnościach lub długie terminy zapadalności faktur.
PIT kasowy może również ułatwić zarządzanie przepływami pieniężnymi oraz umożliwić lepsze planowanie wydatków podatkowych, co ma szczególne znaczenie dla małych firm o ograniczonych zasobach finansowych. Dodatkowo, rozwiązanie to upraszcza księgowanie, ponieważ koszty uzyskania przychodu są potrącane w momencie ich faktycznej zapłaty.
Ograniczenia i wyzwania
Pomimo swoich zalet, PIT kasowy nie jest rozwiązaniem dla wszystkich przedsiębiorców. Jednym z głównych ograniczeń jest niski próg przychodów wynoszący 1 000 000 zł, który wyklucza wiele średnich i większych przedsiębiorstw. Ponadto, wymóg samodzielnego prowadzenia działalności oznacza, że rozwiązanie to nie jest dostępne dla osób prowadzących działalność w formie spółek cywilnych czy jawnych, co znacząco zawęża grono potencjalnych beneficjentów.
Dodatkowe trudności mogą wynikać z konieczności monitorowania statusu płatności zarówno po stronie przychodów, jak i kosztów. Przedsiębiorcy będą musieli na bieżąco sprawdzać, czy zapłaty zostały dokonane, co może zwiększyć obciążenia administracyjne, zwłaszcza w przypadku dużej liczby transakcji. W praktyce, obowiązek dokładnego monitorowania kontrahentów i pilnowania progu przychodów może okazać się czasochłonny i wymagający, co może zniechęcić część przedsiębiorców do wyboru tego rozwiązania.
Krytycy wskazują również na skomplikowaną procedurę wyboru metody kasowej. Przedsiębiorcy muszą złożyć stosowne oświadczenie do urzędu skarbowego w wyznaczonym terminie, co w przypadku niedotrzymania może skutkować utratą możliwości korzystania z PIT kasowego.
Czy PIT kasowy spełni oczekiwania przedsiębiorców?
Dobrowolny PIT kasowy to krok w kierunku ułatwienia rozliczeń podatkowych dla małych przedsiębiorców, jednak jego praktyczne zastosowanie może być ograniczone. Choć system ten z pewnością przyczyni się do poprawy płynności finansowej firm, wymogi i ograniczenia związane z jego stosowaniem mogą zniechęcić wielu przedsiębiorców. Kluczowym wyzwaniem będzie dostosowanie systemów księgowych oraz procesów monitorowania płatności, co może wiązać się z dodatkowymi kosztami i nakładami pracy.
Podsumowując, PIT kasowy to rozwiązanie, które może przynieść korzyści w określonych przypadkach, zwłaszcza dla małych firm, które borykają się z problemami płynności. Jednak jego skuteczność i popularność będą zależały od zdolności przedsiębiorców do spełnienia określonych wymogów i dostosowania swojej działalności do nowych zasad. W praktyce, zastosowanie tej metody może okazać się bardziej skomplikowane, niż wskazywały pierwotne założenia.
