Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Roszczenia kupującego względem sprzedawcy za wady samochodu
Roszczenia kupującego względem sprzedawcy za wady samochodu

Roszczenia kupującego względem sprzedawcy za wady samochodu

1. Podstawa prawna odpowiedzialności sprzedawcy

Zgodnie z art. 556 § 1 k.c. sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną. Regulacja ta obejmuje również sprzedaż samochodu, niezależnie od tego, czy pojazd został nabyty od przedsiębiorcy, czy od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.

  • Wada fizyczna

    (art. 556¹ § 1 k.c.) polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności ma to miejsce, gdy:

    1. samochód nie ma właściwości, które powinien mieć ze względu na cel oznaczony w umowie albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia,
    2. samochód nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego,
    3. został wydany w stanie niezupełnym (np. brak istotnych części, dokumentów),
    4. nie nadaje się do użytku wynikającego z jego normalnego przeznaczenia.
  • Wada prawna

    (art. 556³ k.c.) występuje m.in. wtedy, gdy samochód stanowi własność osoby trzeciej, jest obciążony prawem osoby trzeciej (np. zastawem rejestrowym lub umową leasingu) albo gdy korzystanie z niego jest ograniczone decyzją organu administracyjnego.

W orzecznictwie podkreśla się, że zatajenie istotnych wad samochodu, w szczególności powypadkowych, stanowi wadę fizyczną uzasadniającą roszczenia z tytułu rękojmi. Należy jednak pamiętać, że odpowiedzialność sprzedawcy jest warunkowana tym, czy sprzedawca posiadał wiedzę o istnieniu wady (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27 listopada 2003 r., I CK 267/02).

2. Katalog roszczeń kupującego

Uprawnienia kupującego z tytułu rękojmi zostały uregulowane w art. 560–561 k.c.

2.1. Usunięcie wady

Kupujący może żądać od sprzedawcy nieodpłatnego usunięcia wady (art. 561 § 1 k.c.). W praktyce oznacza to naprawę pojazdu, wymianę części czy usunięcie usterek.

2.2. Wymiana na rzecz wolną od wad

Kupujący może także żądać wymiany samochodu na wolny od wad (art. 560 § 1 k.c. w zw. z art. 561 § 1 k.c.). Uprawnienie to ma znaczenie przede wszystkim przy zakupie samochodów nowych, gdzie możliwa jest wymiana na inny egzemplarz tego samego modelu.

2.3. Obniżenie ceny

Jeżeli kupujący zdecyduje się zachować samochód mimo istnienia wady, może żądać obniżenia ceny w odpowiednim stosunku (art. 560 § 1 k.c.). Wysokość obniżki powinna odpowiadać różnicy pomiędzy wartością pojazdu wolnego od wad a jego wartością w stanie obniżonej użyteczności.

2.4. Odstąpienie od umowy

Kupujący może odstąpić od umowy, jeżeli wada ma charakter istotny (art. 560 § 1 k.c.). Odstąpienie od umowy oznacza zwrot świadczeń – kupujący oddaje samochód, a sprzedawca zwraca cenę. Istotność wady powinna być oceniania z punktu widzenia funkcjonalności rzeczy i możliwości jego wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem.

2.5. Roszczenie odszkodowawcze

Na podstawie art. 566 § 1 k.c. kupujący może żądać naprawienia szkody poniesionej wskutek nabycia rzeczy wadliwej. Obejmuje to m.in. koszty diagnostyki, opinii rzeczoznawcy czy dodatkowych badań technicznych.

3. Terminy wykonywania uprawnień

  • Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem 2 lat od wydania rzeczy (art. 568 § 1 k.c.).
  • W przypadku rzeczy używanych, strony mogą skrócić ten okres, nie mniej jednak niż do jednego roku (art. 568 § 2 k.c.).
  • W relacji konsumenckiej (art. 568 § 1¹ k.c.) brak możliwości wyłączenia ani ograniczenia odpowiedzialności sprzedawcy.
  • Kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu roku od jej wykrycia (art. 568 § 3 k.c.).

Oznacza to, że kupujący nawet w przypadku zakupu pojazdów używanych nie może być obciążony ryzykiem wad ukrytych. 

4. Ograniczenia odpowiedzialności sprzedawcy

  • Sprzedawca nie odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy (art. 557 § 1 k.c.).
  • Wyłączenie lub ograniczenie rękojmi w umowie sprzedaży jest dopuszczalne, chyba że kupującym jest konsument (art. 558 § 1 k.c.).
  • W razie sprzedaży między przedsiębiorcami praktyką rynkową jest umowne ograniczenie rękojmi, ale nie wyłącza to odpowiedzialności w razie podstępnego zatajenia wady przez sprzedawcę (art. 558 § 2 k.c.).

5. Podsumowanie

Kupującemu samochód obciążony wadą przysługuje szeroki wachlarz roszczeń z tytułu rękojmi: od żądania usunięcia wady, przez wymianę lub obniżenie ceny, aż po odstąpienie od umowy. Istotną rolę odgrywa przy tym charakter wady (istotna czy nieistotna), status stron (konsument–przedsiębiorca czy przedsiębiorca–przedsiębiorca), a także dochowanie ustawowych terminów. Orzecznictwo Sądu Najwyższego i sądów powszechnych konsekwentnie wskazuje, że kupujący nie może ponosić ryzyka wad ukrytych pojazdu, zwłaszcza gdy sprzedawca zapewniał o jego sprawności technicznej.

 

Powyższy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny, dlatego nie powinien być traktowany jako porada ani opinia prawna. Aby zasięgnąć opinii kancelarii prawnej lub doradcy podatkowego, skorzystaj z konsultacji.

Spis treści

Sprawdź inne publikacje

Konsultacje z ekspertem prawa