Jako potencjalny inwestor, z pewnością przed inwestycją chciałbyś dowiedzieć się jak najwięcej o przedsiębiorstwie, którym jesteś zainteresowany. – W jaki sposób można zatemsprawdzić przedsiębiorstwo przed dokonaniem zakupu? Czy właściciel może dokonać głębokiej analizyprzedsiębiorstwa oferowanego na sprzedaż?
Due Diligence – co to jest?
Due Diligence to ogół czynności zmierzających do zbadania kondycji danego przedsiębiorstwa. Due Diligence tłumaczymy z j. angielskiego jako „należytą staranność”. Zamiennie używamy w Polsce określeń takich jak: badanie kondycji przedsiębiorstwa, analiza przedsiębiorstwa, badanie przedinwestycyjne. Celem tego badania jest wszechstronna analiza przedsiębiorstwa, wykazanie jego mocnych i słabych stron. Przeprowadzenie go pozwala uzyskać informacje istotne i konieczne do wyceny wartości firmy. Ze względu na różne podłoża badawcze, możemy wyróżnić różne rodzaje Due Diligence np.: finansowe, biznesowe, podatkowe, prawne, Vendor Due Diligence.
Due Diligence nie powinno być mylone z audytem. Audyt zazwyczaj przeprowadzany jest na wewnętrzne potrzeby przedsiębiorstwa i obejmuje jeden obszar kontroli.
Kto przeprowadza i ile trwa Due Diligence?
Z reguły do przeprowadzenia badania wyznacza się zewnętrzne firmy gdyż wpływa to na bezstronność analizy. W zależności od specjalizacji przedsiębiorstwa, potrzebni mogą być różni eksperci np.: ekonomiści, doradcy podatkowi, eksperci IT, rzeczoznawcy, prawnicy. Warto zaznaczyć, że osoby przeprowadzające kontrolę mają dostęp do wszelkich informacji i dokumentów przedsiębiorstwa, dlatego przed dopuszczeniem do badania powinno się zawrzeć umowę, a także oświadczenie dotyczące wykorzystywania dokumentacji tajnej i poufnej tylko na potrzeby Due Diligence.
Czas trwania badania nie jest ściśle określony. Może to trwać od tygodnia aż do kilku miesięcy. Największy wpływ na czas kontroli ma wielkość przedsiębiorstwa, a także dziedzina, którą firma się zajmuje, ponieważ pozyskiwanie ekspertów o mniej popularnych specjalizacjach bywa problematyczne. Aby badanie mogło być sprawne, nie można utrudniać dostępu do dokumentacji.
Kiedy powinno być przeprowadzone badanie?
Zazwyczaj analizę przedsiębiorstwa wykonuję się na zlecenie potencjalnego inwestora, ponieważ to jemu najbardziej zależy na uzyskaniu rzetelnej opinii o danej firmie. Najczęściej stosowane jest, w sytuacji sprzedaży przedsiębiorstwa, sprzedaży udziałów/akcji, połączenia spółek itd. Analiza przedsiębiorstwa może być zlecona również przez właściciela, w celu oceny ryzyka procesu sprzedaży.
Vendor Due Diligence
Badanie przedsiębiorstwa zlecone przez właściciela nazywane jest „Vendor Due Diligence”. Ma ono na celu wykazanie ryzyka, a także mocnych stron sprzedaży firmy. Dzięki temu właściciel może obiektywnie i rzetelnie oszacować wartość swojej działalności. Wyniki badania pokazują słabe i mocne strony przedsiębiorstwa, a także propozycje zmian, wskazówki, potencjalną wycenę. Tak więc, przeprowadzenie badania nie musi oznaczać chęci sprzedaży, może ono służyć właścicielowi jako wskazówka do zmian w przedsiębiorstwie.
Podsumowanie
Zarówno Due Diligence zlecone przez potencjalnego inwestora czy też przez właściciela jest bardzo cennym elementem, ponieważ w jego wyniku otrzymujemy rzetelną ocenę przedsiębiorstwa. Zazwyczaj jednak, bardziej zależy na nim zewnętrznym inwestorom, ponieważ zbywcy niechętnie przyznają się do wad swoich działalności. Warto więc, przed podjęciem decyzji o inwestycji, podjąć się sprawdzenia firmy poprzez Due Diligence.
