Łączenie etatu z działalnością gospodarczą – na czym to polega?
Coraz więcej osób decyduje się na prowadzenie własnej działalności gospodarczej równolegle z pracą na etacie. Taki model daje większą elastyczność i pozwala rozwijać pomysły biznesowe bez całkowitej rezygnacji z bezpieczeństwa zatrudnienia. Pracownik etatowy ma stabilne źródło dochodu, ubezpieczenie społeczne i zdrowotne finansowane częściowo przez pracodawcę, a jednocześnie może testować swój biznes w ramach firmy. To połączenie ma jednak określone skutki podatkowe i składkowe, które należy dobrze rozumieć, aby uniknąć przykrych niespodzianek ze strony fiskusa czy ZUS.
Obowiązki wobec ZUS – czy składki płaci się podwójnie?
Jednym z najczęściej pojawiających się pytań jest kwestia składek na ubezpieczenia społeczne. Jeżeli pracownik na etacie zarabia co najmniej minimalne wynagrodzenie, wówczas jego działalność gospodarcza traktowana jest jako tzw. działalność dodatkowa. Oznacza to, że obowiązkowe staje się opłacanie jedynie składki zdrowotnej, natomiast składki emerytalne i rentowe pozostają po stronie pracodawcy. To znacząca ulga dla przedsiębiorcy, ponieważ pełne składki ZUS w przypadku działalności jednoosobowej stanowią istotne obciążenie. Sytuacja zmienia się, gdy wynagrodzenie z etatu jest niższe niż płaca minimalna – wówczas przedsiębiorca musi płacić pełny ZUS zarówno z tytułu pracy, jak i działalności.
Podatki – jak rozliczać dwa źródła dochodu?
Dochody z pracy na etacie i działalności gospodarczej traktowane są jako dwa odrębne źródła przychodu, które należy wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym. W przypadku działalności gospodarczej przedsiębiorca ma do wyboru kilka form opodatkowania: skalę podatkową, podatek liniowy albo ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Dochód z pracy na etacie zawsze opodatkowany jest na zasadach ogólnych (skala 12% i 32%). W praktyce oznacza to, że ktoś, kto wybierze liniowy PIT dla działalności, musi w jednym zeznaniu rozliczyć dochód z pracy według skali i dochód z firmy liniowo. Łączenie źródeł może też wpłynąć na kwotę wolną od podatku i progi podatkowe – szczególnie w przypadku osób o wysokich dochodach.
Składka zdrowotna – największe wyzwanie po Polskim Ładzie
Polski Ład wprowadził istotne zmiany w zasadach naliczania składki zdrowotnej, co szczególnie mocno odczuły osoby łączące etat z firmą. Składka ta płacona jest odrębnie z obu źródeł, a jej wysokość zależy od wybranej formy opodatkowania w działalności gospodarczej. Dla skali podatkowej wynosi 9% dochodu, dla podatku liniowego – 4,9%, a dla ryczałtu – określona kwota ryczałtowa w zależności od przychodów. Co istotne, składka zdrowotna nie podlega odliczeniu od podatku, co zwiększa całkowite obciążenia fiskalne.
Możliwości i korzyści z łączenia etatu i działalności
Łączenie etatu z prowadzeniem firmy pozwala na zachowanie stabilizacji finansowej i bezpieczeństwa socjalnego, a równocześnie daje przestrzeń do rozwoju własnego biznesu. To rozwiązanie często wybierają osoby świadczące usługi specjalistyczne – np. programiści, doradcy czy graficy – którzy na etacie budują doświadczenie, a prywatnie rozwijają własne projekty. Istotnym atutem jest ograniczony obowiązek składkowy, gdyż przedsiębiorca przy pełnym etacie płaci głównie składkę zdrowotną.
Ryzyka i o czym trzeba pamiętać?
Choć łączenie etatu z firmą daje duże możliwości, wiąże się też z pewnymi ryzykami. Należy dokładnie analizować formę opodatkowania i dbać o poprawność rozliczeń, aby nie przekroczyć progów podatkowych w sposób niekorzystny. Warto również sprawdzić umowę o pracę – wiele firm wprowadza klauzule o zakazie konkurencji, które mogą ograniczać swobodę prowadzenia działalności w podobnej branży. Nie można też zapominać o obowiązkach formalnych wobec ZUS i urzędu skarbowego, które w przypadku dwóch źródeł dochodu stają się bardziej złożone.
