Kto jest likwidatorem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? Jakie są kompetencje likwidatorów spółki z o.o.? Jak przebiegają czynności likwidacyjne w firmie? Na te i inne pytania związane z likwidatorami spółki z o.o. znajdziesz odpowiedź w poniższym tekście.
Art. 276 k.s.h.
§ 1. Likwidatorami są członkowie zarządu, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej.
§ 2. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, likwidatorzy mogą być odwołani na mocy uchwały wspólników. Likwidatorów ustanowionych przez sąd tylko sąd może odwołać.
§ 3. W przypadku gdy o rozwiązaniu spółki orzeka sąd, może on jednocześnie ustanowić likwidatorów.
§ 4. Na wniosek osób mających interes prawny sąd może, z ważnych powodów, odwołać likwidatorów i ustanowić innych.
§ 5. Sąd, który ustanowił likwidatorów, określa wysokość ich wynagrodzenia.
Kto jest likwidatorem spółki z o.o?
Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych z dniem otwarcia postępowania likwidacyjnego w spółce przestaje działać zarząd, którego kompetencje przejmują likwidatorzy. Według kodeksu to właśnie członkowie zarządu stają się z mocy prawa likwidatorami, jeżeli umowa spółki bądź uchwała wspólników nie stanowi inaczej (art. 276 § 1 k.s.h.). Do likwidatorów stosuje się wszystkie przepisy dotyczące członków zarządu, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 280 k.s.h.). Automatyzm ustanowienia takich likwidatorów wiąże się z ich wpisem do rejestru przedsiębiorców, niezależnie od sposobu ich ustanowienia. Wpis ten – choć tak jak w przypadku wpisu dotyczącego członków zarządu jest obowiązkowy – ma charakter deklaratoryjny.
Likwidatorzy w spółce z o.o.
Likwidatorzy w granicach swoich kompetencji mają prawo prowadzenia spraw oraz reprezentowania spółki, a ograniczenia ich kompetencji nie mają skutku prawnego wobec osób trzecich. Likwidatorzy dokonują czynności likwidacyjnych, tj.:
- zgłaszają do odpowiedniego sądu rejestrowego otwarcie likwidacji sp. z o.o.,
- dokonują ogłoszenia o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji, wzywając wierzycieli spółki do zgłoszenia wierzytelności w trzymiesięcznym terminie od dnia ogłoszenia,
- sporządzają bilans otwarcia i sprawozdanie likwidacyjne,
- ściągają wierzytelności,
- wypełniają zobowiązania i upłynniają majątek spółki (art. 279, 281 § 1, 282 § 1 i 286 k.s.h.).
Ponadto likwidatorzy po upływie każdego roku obrotowego zobowiązani są do składania zgromadzeniu wspólników sprawozdania ze swej działalności oraz sprawozdania finansowego (art. 281 § 2 k.s.h.).
Odpowiedzialność likwidatora sp. z o.o.
Za podejmowane działania likwidatorzy ponoszą odpowiedzialność zbliżoną do członków zarządu. Art. 280 k.s.h. nakazuje do nich stosować przepisy dotyczące członków zarządu, co wynika z ogólnej zasady, że likwidatorzy mają takie prawa i obowiązki jak osoby zasiadające w zarządzie.[1] Likwidatorzy powinni zatem wykonywać wszystkie obowiązki zarządu spółki.
Jak zauważył Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 27 lutego 2014 r. (III AUA 925/13),
„uprawnionym jest twierdzenie, że po pierwsze likwidator nie jest organem spółki z o.o., a po drugie przepisy dotyczące zarządu w odniesieniu do likwidatora stosuje się tylko subsydiarnie. Likwidator jest przedstawicielem ustawowym osoby prawnej, zmierzającym do zakończenia jej bytu. Zarządza spółką celem jej likwidacji”.
Sprawozdanie likwidacyjne spółki z o.o.
Zgodnie z art. 288 § 1 k.s.h. po zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli (sprawozdanie likwidacyjne spółki z o.o.) i po zakończeniu likwidacji, likwidatorzy są zobowiązani ogłosić w siedzibie spółki to sprawozdanie i złożyć je sądowi rejestrowemu, z jednoczesnym zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru przedsiębiorców.
O rozwiązaniu spółki likwidatorzy muszą powiadomić właściwy urząd skarbowy, przekazując jednocześnie odpis sprawozdania likwidacyjnego. W ten sposób kończy się postępowanie likwidacyjne. Majątek pozostały po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli jest natomiast dzielony pomiędzy wspólników spółki, co nie może jednak nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli (art. 286 § 1 k.s.h.).
Powołanie likwidatorów
Zgodnie z art. 276 § 1 KSH, likwidatorami są członkowie zarządu, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej. Możliwe jest również powierzenie tego uprawnienia innemu organowi spółki, np. radzie nadzorczej lub konkretnemu wspólnikowi. Jeśli umowa spółki milczy w tej kwestii, likwidatorów powołuje zgromadzenie wspólników lub, w przypadku rozwiązania spółki na mocy orzeczenia sądu, sąd.
Członkowie zarządu jako likwidatorzy
Jeżeli nie powołano innych likwidatorów, funkcję tę przejmują członkowie zarządu z mocy prawa (ex lege). Wpis do rejestru jest obowiązkowy, ale nie wymaga uchwały wspólników. Kwestia konieczności uzyskania zgody członków zarządu na objęcie funkcji likwidatora pozostaje przedmiotem sporu – niektóre interpretacje uznają wcześniejszą akceptację roli zarządu za wystarczającą.
Wymogi dla likwidatorów
Likwidatorami mogą być wyłącznie osoby fizyczne mające pełną zdolność do czynności prawnych. Nie mogą to być osoby skazane za określone przestępstwa gospodarcze oraz naruszenia praw majątkowych i obrotu gospodarczego.
Reprezentacja spółki w okresie likwidacji
Sposób reprezentacji spółki przez likwidatorów określa umowa spółki, uchwała wspólników lub orzeczenie sądu. Jeśli brak takich regulacji, stosuje się zasady dotyczące zarządu. Domyślnie przyjmuje się reprezentację łączną wszystkich likwidatorów.
Odwołanie likwidatorów
Likwidatorzy mogą zostać odwołani w każdym czasie przez wspólników, a jeśli powołał ich sąd – wyłącznie przez sąd. Dodatkowo, zgodnie z art. 276 § 4 KSH, na wniosek osób mających interes prawny (np. wierzycieli lub wspólników), sąd może odwołać likwidatorów i powołać nowych.
Wynagrodzenie likwidatorów
Przepisy KSH nie regulują szczegółowo wynagrodzenia likwidatorów. Może być ono określone w umowie spółki lub uchwale wspólników. Jeśli likwidatorów wyznaczył sąd, to on ustala ich wynagrodzenie – może to nastąpić przed, w trakcie lub po zakończeniu likwidacji.
[1] J. Strzępka (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2015, LEGALIS 2016.
