Jako przyszły przedsiębiorca przy zakładaniu działalności koniecznie musisz zastanowić się nad jej formą. Skup się na tym czy chcesz prowadzić swój biznes sam czy mieć wspólników. Jaki masz wybór i nad czym musisz się zastanowić? Odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule.
Formy prawne działalności gospodarczej
Gdy chcesz założyć swoją firmę masz do wyboru: jednoosobową działalność gospodarczą, spółkę cywilną, spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową, spółkę komandytowo – akcyjną, spółkę akcyjną i spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Czym jest jednoosobowa działalność gospodarcza?
Ta forma jest najczęściej wybierana przez przedsiębiorców, chcących samodzielnie prowadzić swoją działalność. Podstawową jej zaletą jest uproszczona do minimum procedura zakładania. Wystarczy że złożysz wniosek o wpis do CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej). Jako przedsiębiorca masz możliwość zatrudniania pracowników. Nie masz obowiązku wniesienia kapitału, a gdy Twój przychód nie przekracza 2 000 000 EURO możesz skorzystać z uproszczonej formy prowadzenia księgowości, czyli księgi przychodów i rozchodów, karty podatkowej lub ryczałtu ewidencjonowanego. Proponowana jest dla małych i średnich firm, ze względu na małe ryzyko. Wadami tego wyboru jest to, że odpowiadasz za działalność całym swoim majątkiem, oraz to że bez względu na zyski bądź straty musisz opłacać ZUS.
Spółka cywilna – charakterystyka
Ta forma proponowana jest dla początkujących przedsiębiorców, z uwagi na małe koszty założenia i utrzymania. Powstaje za pomocą pisemnej umowy co najmniej dwóch wspólników. Każdy ze wspólników musi wypełnić formularz CEIGD – 1 w celu rejestracji spółki. Zaletami tego wyboru są: brak kapitału założycielskiego, solidarna odpowiedzialność wspólników (np. długi spłacane są z majątku spółki; w przypadku jego braku, dług rozkłada się na wszystkich równomiernie), wkład w dowolnej postaci (środki pieniężne, wiedza itd.). Jak w każdym wyborze istnieją również wady, czyli: wszystkie umowy zawierane są w imieniu wspólników, nie w imieniu spółki; spółka musi być oznaczona nazwiskami wspólników z dopiskiem spółka cywilna (s.c.); a także odpowiedzialność solidarna wspólników w przypadku gdy jeden z nich podejmie zobowiązanie, wszyscy są obciążeni odpowiedzialnością.
Spółka jawna – wady i zalety
Przy spółce jawnej istotnym faktem jest wzajemne zaufanie grona wspólników, bo od tego zależy sukces spółki i zysk. Gdy Twoje przedsiębiorstwo jest niewielkich rozmiarów – nie będzie narażać Cię na duże straty przy zaciąganiu zobowiązań. Atutami tej formy prawnej działalności są: podmiotowość prawna (można zaciągnąć kredyty, zawierać umowy jako spółka), łatwość założenia (wniosek o wpis do KRS wraz z wnioskiem o nadanie numeru NIP i REGON). Umowę spółki można dowolnie kształtować, jedynym obowiązkiem jest forma pisemna, nie ma obowiązku prowadzenia pełnej księgowości. Ponadto spółka może skorzystać z ryczałtu i zwolnienia z podatku VAT. Wadami spółki jawnej są zaś: obowiązek wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, co wiąże się z kosztami ok. 600 zł, a także obowiązek składania corocznego sprawozdania finansowego, a także odpowiedzialność wspólników całym swoim majątkiem.
Dla kogo spółka partnerska?
Spółkę partnerską mogą założyć tylko przedstawiciele wolnych zawodów, mianowicie: lekarze, architekci, adwokaci, pielęgniarki, rzeczoznawcy majątkowi itd. Nie można przyjąć innych celów spółki niż wykonywanie wolnego zawodu. Przy wyborze takiej spółki musisz wpisać ją do Krajowego Rejestru Sądowego, co jak już było wspomniane łączy się z dodatkowymi opłatami ok. 600 zł, oraz sporządzić jej umowę w formie aktu notarialnego. Wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zaniedbania w związku z wykonywaniem zawodu przez innego wspólnika. Ta spółka również jak wyżej opisane nie płaci podatku dochodowego.
Zalety spółki partnerskiej to brak kapitału początkowego, ograniczona odpowiedzialność wspólników, możliwość powołania zarządu zajmującego się sprawami spółki, możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości. Natomiast wśród można wymienić: wąski zakres działalności (tylko wykonywanie wolnego zawodu), konieczność rejestracji w KRS, ograniczona możliwość doboru partnera.
Więcej w artykule Zagadnienia ogólne dotyczące spółki partnerskiej
Spółka komandytowa – charakterystyka
Forma prawna działalności gospodarczej przewidziana dla wspólników mających różne kapitały i możliwości. Wyróżnia się w niej komplementariusza (odpowiada nieograniczenie własnym majątkiem za zobowiązania spółki) i komandytariusza (odpowiada za zobowiązania w stopniu ograniczonym do sumy wykazanej w umowie). Ta propozycja sprawdza się w sytuacjach gdy jeden podmiot ma pomysł na biznes, a drugi dostateczne środki na jego realizację. Księgowość przy tej formie prawnej musi być prowadzona w pełnym zakresie określonym w ustawie o rachunkowości. Spółka zakładana jest poprzez umowę w formie aktu notarialnego, a następnie rejestrację w KRS.
Więcej w artykule Spółka komandytowa- zagadnienia ogólne
Spółka komandytowo – akcyjna, czy warto zakładać?
Forma ta jest skutkiem połączenia ze sobą dwóch spółek (akcyjnej i komandytowej). Podstawą jej założenia jest statut, w formie aktu notarialnego (co łączy się z dodatkowymi kosztami) oraz wpisem do KRS. W tej spółce występują dwa rodzaje wspólników: komplementariusz (odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki swoim majątkiem) i akcjonariusz (nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania). W tej formie prawnej występuje minimalny kapitał zakładowy, który musi zostać wniesiony i wynosi on minimum 50 000 zł. Spółka nie posiada osobowości prawnej, ale może emitować akcję w celu zwiększenie kapitału. Gdy liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób powołuje się walne zgromadzenie i Radę Nadzorczą. Ponadto obowiązkowa jest pełna księgowość.
Spółka akcyjna
Spółka akcyjna jest wyborem dla Ciebie, gdy zamierzasz wejść na giełdę, prowadzisz dużą firmę, bądź wielką korporację. Kapitał zakładowy wynosi tutaj aż 100 000 zł. Do jej założenia potrzebujesz: sporządzenie umowy w formie aktu notarialnego, wniesienia wkładu, powołania organów tj. zarząd i Rada Nadzorcza, a także wpisu do KRS. Poprzez tą złożoność wiążą się dość spore koszty. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania własnym majątkiem – należy o tym pamiętać. Obowiązkowe jest prowadzenie pełnej księgowości. Warto wspomnieć, że kapitał można zwiększać poprzez emisję obligacji.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka z o.o. to forma prawna działalności mająca osobowość prawną. Aby założyć tę spółkę musisz posiadać kapitał zakładowy w wysokości 5 000 zł. Spółka ta może przyjąć formę wielo- lub jednoosobową. Podstawowymi zaletami spółki są: możliwość prowadzenia działalności na duża skalę, brak odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. Do wad należy natomiast zaliczyć prowadzenie pełnej księgowości co łączy się z kosztami, skomplikowany i kosztowny proces zakładania, podwójne opodatkowanie dochodów – uiszczanie podatku PIT od wypłaconej dywidendy.
Podsumowanie
Decydując się na którąś z form działalności gospodarczej, przemyśl czy chcesz być samodzielny czy chcesz zarządzać firmą z innymi osobami. Każda forma prawna określa obowiązki i przywileje, zapoznaj się z nimi zanim podejmiesz decyzję. Weź pod uwagę również wielkość i kapitał Twojej działalności.
