Jaka jest różnica między przestępstwem a wykroczeniem skarbowym? Z jakimi sankcjami się wiążą? I w końcu kto ponosi odpowiedzialność za każdy czyn zabroniony?
Przestępstwo a wykroczenie skarbowe – różnica
Kodeks karny skarbowy przewiduje dwie kategorie czynów zabronionych (tj. przestępstwa skarbowe oraz wykroczenia skarbowe).
Przestępstwa jak i wykroczenia skarbowe posiadają stosowne katalogi kar i środków karnych grożących za ich popełnienie. Przestępstwem skarbowym jest czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności.
Wykroczenie skarbowe
Wykroczenie skarbowe jest to czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. Wykroczeniem skarbowym jest również inny czyn zabroniony, jeżeli k.k.s. tak stanowi.
Sankcja za popełnienie przestępstwa lub wykroczenia skarbowego
Zasadniczym kryterium, które pozwala na rozróżnienie czynów zabronionych stanowiących przestępstwo skarbowe bądź też wykroczenie skarbowe jest sankcja przewidziana za ich popełnienie.
Do kategorii przestępstw skarbowych zaliczane są bowiem czyny zagrożone grzywną określaną w stawkach dziennych, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności. Z kolei w zakresie wykroczeń skarbowych pozostają czyny zagrożone grzywną określoną kwotowo. Kwotowy charakter kary grzywny przewidzianej za wykroczenie skarbowe nie oznacza, że za tego rodzaju czyny k.k.s wskazuje konkretne kwoty (np. 5000 zł).
Konkretyzacja wymiaru kary grzywny (w postaci określonej kwoty) następuje bowiem dopiero na etapie orzekania o karze (np. w wyroku sądu bądź mandacie karnym). Sam wymiar kary grzywny dokonywany jest natomiast w oparciu o wysokość minimalnego wynagrodzenia i tym samym zmienia się każdego roku.
Wartość uszczuplonej należności publicznoprawnej
Kolejnym kryterium determinującym granicę pomiędzy przestępstwem skarbowym a wykroczeniem skarbowym jest wartość uszczuplonej należności (również należności narażonej na uszczuplenie) lub wartość przedmiotu czynu zabronionego. Warto w tym miejscu wyjaśnić pojęcie „należność publicznoprawna”, „wartość przedmiotu czynu”. Przez należność publicznoprawną k.k.s. rozumie się należność państwowa lub samorządowa, będącą przedmiotem przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego:
- należnością państwową jest podatek stanowiący dochód budżetu państwa, należność z tytułu rozliczenia udzielonej dotacji lub subwencji lub należność celna,
- należnością samorządową – podatek stanowiący dochód jednostki samorządu terytorialnego lub należność z tytułu rozliczenia udzielonej dotacji lub subwencji (art. 53 § 26 k.k.s.).
Poniesienie odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe
Kryteria decydujące o poniesieniu odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe zostały określone w przepisach wstępnych k.k.s. i są nimi m.in. społeczna szkodliwość popełnionego czynu oraz wina. Istotną kwestią jest, że przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe można popełnić umyślnie, a nieumyślnie wyłącznie jeżeli k.k.s. tak stanowi (art. 4 § 1 k.k.s.). Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi. Natomiast, czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć. W praktyce nieumyślne popełnienie czynu kwalifikowanego jako przestępstwo skarbowe bądź wykroczenie skarbowe wyłącza ich karalność. K.k.s. przewiduje w zasadzie dwa rodzaje czynów popełnionych nieumyślnie, które podlegają karze: paserstwo akcyzowe oraz celne, a także dopuszczenie do popełnienia czynu zabronionego na skutek niedopełnienia obowiązku nadzoru.
Przeczytaj więcej – kary grożące za przestępstwo i wykroczenie skarbowe
Przestepstwo skarbowe – jak możemy Ci pomóc?
Wiemy, że menedżerowie/dyrektorzy finansowi/księgowi narażeni są na ryzyka, których bez odpowiedniego doświadczenia i wiedzy, nie sposób wyeliminować. W celu zapewnienia najlepszej ochrony naszym klientom stworzyliśmy zespół prawników, którzy posiadają bogate doświadczenie sądowe oraz interdyscyplinarną wiedzę.
Zapewniamy kompleksową ochronę menedżerom i organizacjom przed odpowiedzialnością, zarówno w zakresie odpowiedzialności karnej, ale także odpowiedzialności finansowej czy odszkodowawczej. Świadczymy pomoc prawną na etapie przygotowawczym, w trakcie prowadzonych postępowań kontrolnych, a także występujemy jako obrońcy podejrzanych (menedżerów) lub jako pełnomocnicy pokrzywdzonych, oskarżycieli posiłkowych lub oskarżycieli prywatnych. Występujemy we wszystkich rodzajach i na wszystkich etapach postępowań prokuratorskich i sądowych.
Kancelaria Ziobrowski Tax&Law z Warszawy to profesjonalna pomoc w kontroli podatkowej oraz doradztwo podatkowe, optymalizacja podatkowa.
