Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Tymczasowe aresztowanie
Tymczasowe aresztowanie

Tymczasowe aresztowanie

Zgodnie z konstytucyjną zasadą każdemu człowiekowi przysługuje prawo do wolności. Czy na pewno? Pewnie nieraz słyszałeś o tymczasowym aresztowaniu – legalny, czyli przewidziany w ustawie Kodeks Postępowania Karnego z dn. 6 czerwca 1997 roku (dalej: k.p.k.) sposób pozbawienia wolności. Czym jest? Ile może trwać? Jakie masz prawo obrony przed nim? W poniższym artykule odnajdziesz odpowiedź.

Co to jest tymczasowe aresztowanie?

Tymczasowe aresztowanie (potocznie nazywane „aresztem”) jest to jeden ze środków zapobiegawczych stosowanych w celu umożliwienia rzetelnego prowadzenia postępowania. Polega ono na tym, iż podejrzany (oskarżony) zostaje odizolowany od społeczeństwa poprzez pozbawienie wolności i osadzenie w areszcie śledczym. W związku z tym, że tymczasowe aresztowanie jest najbardziej dotkliwe powinno być stosowane w sytuacjach, gdy inne środki są bezskuteczne. Ponadto, powinno być zasądzane tylko, w przypadku, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że podejrzany popełnił przestępstwo. Zgodnie z art. 250 §1 Kodeksu Postępowania Karnego „Tymczasowe aresztowanie może nastąpić tylko na mocy postanowienia sądu”.

Ile może trwać i kiedy Prokurator może wnosić o przedłużenie?

Jeżeli mamy do czynienia z postępowaniem przygotowawczym tymczasowe aresztowanie nie może trwać dłużej niż trzy miesiące chyba, że zaistnieją „szczególne okoliczności sprawy”, np. niemożność zakończenia postępowania przygotowawczego w terminie. W tej sytuacji Prokurator może wystąpić o przedłużenie aresztu. Sąd Rejonowy właściwy do rozpoznania sprawy może przedłużyć tymczasowe aresztowanie na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy. Trzeba zwrócić uwagę, iż decyduje o tym sąd właściwy do rozpoznania sprawy, sąd który nie jest rzeczowo właściwy, ale w którego okręgu prowadzone jest postępowanie może przedłużać areszt na okres łącznie nie dłuższy niż 3 miesiące. JEDNAK! W Praktyce może zaistnieć sytuacja, gdzie wobec podejrzanego będzie toczyło się kilka postępowań w różnych sprawach, a tymczasowe aresztowanie będzie stosowne kolejno (gdy w jednej sprawie upłynie termin 3 miesięcy, wtedy sąd w kolejnej sprawie orzeknie o nowym areszcie tymczasowym), a podejrzany może być pozbawiony wolności przez długi okres czasu.

O aresztowanie tymczasowe dłuższe niż 12 miesięcy może wystąpić Sąd Apelacyjny po zaistnieniu odpowiednich przesłanek: zawieszenie postępowania karnego, czynności zmierzające do ustalenia tożsamości podejrzanego, podejrzany celowo przewleka postępowanie, a także gdy kara realnie zagrażająca przekracza 3 lata pozbawienia wolności. Gdy kara przekracza 5 lat pozbawienia wolności, areszt tymczasowy może zostać przedłużony na łączny okres dłuższy niż 2 lata.

Przesłanki do zastosowania tymczasowego aresztowania

Tymczasowe aresztowanie ma na celu umożliwienie prawidłowego przeprowadzenia postępowanie, a także zapobiegnięcie popełnienia przez podejrzanego ciężkiego przestępstwa. Do szczególnych przesłanek zaliczamy: „uzasadnioną obawę ucieczki lub ukrycia się oskarżonego; uzasadnioną obawę, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne” (art. 258 §1 k.p.k.).

Ponadto, tymczasowe aresztowanie może być uzasadnione grożącą podejrzanemu karą za przestępstwo tj. gdy górna granica kary wynosi nie mniej niż 8 lat pozbawienia wolności. Kolejną przesłanką jest uzasadniona obawa, iż podejrzany może dopuścić się przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu społecznemu zwłaszcza, gdy podejrzany groził popełnieniem ów przestępstw.

Zażalenie na postanowienie o tymczasowym aresztowaniu

W przypadku, gdy Sąd postanowi zastosować środek zapobiegawczy w postaci aresztowania tymczasowego, masz prawo do złożenia zażalenia na ów postanowienie w ciągu 7 dni od otrzymania postanowienia. Sąd Rejonowy, w którego okręgu prowadzone jest postępowanie rozpoznaje zażalenie niezwłocznie, nie później niż przed upływem 7 dni.

W zażaleniu warto uwzględnić zarzuty dotyczące m.in.:

  • nieuzasadnionej obawy, że podejrzany może utrudniać prowadzenie postępowania;
  • bezzasadnej obawy, że podejrzany może dopuścić się przestępstwa przeciwko zdrowiu, życiu i bezpieczeństwu społecznemu;
  • zaniechanie obowiązku rozważenia czy inny środek zapobiegawczy nie byłby wystarczający;
  • nieuwzględnienia występujących problemów zdrowotnych podejrzanego;
  • Nieuwzględnienia spowodowania ciężkiej sytuacji dla najbliższej rodziny podejrzanego.

W zażaleniu możesz wnosić o uchylenie środka zapobiegawczego, a także o jego zmianę na np. dozór Policji, zakaz opuszczania kraju połączonego z zatrzymaniem paszportu, czy poręczenie majątkowe.

Podsumowanie

Należy pamiętać, że aresztowanie tymczasowe to nie wyrok! Jest to jeden ze środków mających pomóc w zabezpieczeniu prawidłowego toku postępowania. Areszt tymczasowy ze względu na swoje skutki dla podejrzanego powinien być stosowany tylko w najbardziej uzasadnionych wypadkach.

Powyższy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny, dlatego nie powinien być traktowany jako porada ani opinia prawna. Aby skorzystać z usług obsługi prawnej lub doradcy podatkowego, skorzystaj z konsultacji.

JZTL logo white
JZTL logo white

Masz pytania?

Potrzebujesz pomocy adwokata lub doradcy podatkowego? Skup się na biznesie, my zajmiemy się rozwiązaniem Twoim problemów prawno podatkowych.

Spis treści

Sprawdź inne publikacje

Konsultacje z ekspertem prawa