Kiedy można pozwać członka zarządu spółki kapitałowej?

Spis treści

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiada za swoje zobowiązania samodzielnie.

Możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności Członków jej Zarządu przewiduje art. 299 Kodeksu Spółek Handlowych.

Kiedy mamy do czynienia z ,,uruchomieniem’’ odpowiedzialności członków zarządu?

Odpowiedzialność członków zarządu jest uregulowana w art 299 § 1 KSH, który stanowi, iż odpowiedzialność ta ma charakter subsydiarny. Co to oznacza? Członkowie zarządu mogą ponosić odpowiedzialność za zobowiązania spółki w sytuacji, gdy wierzyciel nie może uzyskać zaspokojenia swoich roszczeń bezpośrednio z majątku Spółki. 

Aby możliwe było skuteczne pozwanie członka zarządu, wierzyciel musi wykazać, że:

  1.  nie jest w stanie zaspokoić się z majątku spółki – wierzyciel musi wykazać, iż próby odzyskania należności były bezskuteczne, a prowadzone wobec spółki postępowania egzekucyjne są umarzane. Aby uwiarygodnić tą okoliczność najlepiej było by załączyć do pozwu jako dowód postanowienie wydane przez komornika o umorzeniu prowadzonej egzekucji wobec spółki ewentualnie powołać się na bezskuteczność egzekucji prowadzonej przez innego wierzyciela wobec Spółki.
  2. udowodnić, że dochodzone pozwem roszczenie powstało w czasie, kiedy pozwany członek zarządu pełnił funkcję w organach spółki. Podkreślenia wymaga, że nie ma znaczenia, kiedy dane zobowiązanie stało się wymagalne. Zgodnie z orzecznictwem przyjęto, że odpowiedzialność członka zarządu dotyczy zobowiązań spółki, które powstały w czasie sprawowania przez niego funkcji w zarządzie, nawet jeżeli stały się wymagalne dopiero po zaprzestaniu wykonywania tej funkcji.

Należy podkreślić, iż pozywając członków zarządu z art. 299 KSH ich odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest również odpowiedzialnością osobistą i solidarną.

Przez osobistą odpowiedzialność należy rozumieć możliwość skierowania przez wierzyciela swych roszczeń do majątku osobistego członka zarządu np. wynagrodzenia za pracę.

Natomiast odpowiedzialność solidarna oznacza, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, tylko od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Solidarność odpowiedzialności trwa aż do spłacenia długu w całości. W sytuacji dokonania spłaty przez członków zarządu mają oni regres w stosunku do spółki. Regres nie przysługuje natomiast wobec innych członków zarządu spółki.

W jaki sposób można się uwolnić od odpowiedzialności za zobowiązania spółki?

W art. 299 § 2 KSH wskazano na trzy przesłanki, które pozwalają ,,uwolnić’’ się członkowi zarządu od poniesienia odpowiedzialności za zobowiązania spółki, są to:

  1. wykazanie, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki, wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego lub zatwierdzono układ.  Za ,,czas właściwy’’ należy przyjąć moment, kiedy spółka utraciła płynność finansową, a tym samym zaprzestała regulowania swoich wymagalnych zobowiązań wobec wierzycieli. Należy pamiętać o tym, że z takim wnioskiem może wystąpić każdy z członków zarządu.
  2. wykazanie przez Członka Zarządu, że choć nie doszło we właściwym czasie do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, to nie miało to miejsca z jego winy. np. z powodu długotrwałej choroby.
  3. wykazanie przez Członka Zarządu, że choć nie doszło we właściwym czasie do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, nie wydano postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego, nie zatwierdzono układ to wierzyciel nie poniósł z tego tytułu żadnej szkody.

Podsumowanie

Jak wskazano powyżej, aby skutecznie pozwać członka zarządu należy w pierwszej kolejności upewnić cię czy zaistniały uzasadniające to przesłanki tj. nie mamy możliwości zaspokojenia się z majątku spółki, natomiast osoba, którą zamierzamy pozwać była członkiem zarządu spółki w czasie powstania naszego zobowiązania. Aby powództwo było skuteczne należy pamiętać o dowodach, które bezspornie wykażą, że nie mieliśmy możliwości zaspokojenia się z majątku spółki, wobec czego koniecznym stało się skierowanie roszczeń wobec Członków Zarządu.

Jarosław Ziobrowski

Jarosław Ziobrowski

Adwokat, założyciel Ziobrowski Tax & Law. Posiada ponad 15 lat doświadczenia zawodowego, specjalizuje się w sprawach sądowych i postępowaniach podatkowych. Dwukrotny przewodniczący Sekcji Prawa Podatkowego przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie. Współautor książek „Zarządzanie ryzykiem podatkowym” oraz „Odpowiedzialność karna skarbowa członków zarządu – praktyczne sposoby jej ograniczenia”. Autor wielu publikacji oraz artykułów.