Do zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością należy prowadzenie tego podmiotu. Jeżeli z umowy spółki nie wynika inaczej, członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników. Jakie inne sytuacje powodują wygaśnięcie mandatu? Jakie procedury wiążą się z rezygnacją członka zarządu z pełnionej funkcji? W artykule omawiamy, jakie działania prowadzą do skutecznej rezygnacji z funkcji członka zarządu.
Art. 202 k.s.h.
§ 4. Mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania ze składu zarządu.
§ 5. Do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie.
Członka zarządu rezygnacja z funkcji – wzór pisma
Przykładowy wzór
Warszawa, dnia …………… 201? r.
OŚWIADCZENIE
O REZYGNACJI Z FUNKCJI CZŁONKA ZARZĄDU
SPÓŁKI XYZ
SPÓŁKI Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
z siedzibą w Warszawie
z dnia ………………… 2016 r.
Ja niżej podpisany, Jan Kowalski (PESEL: ..……….) z dniem ………………. 2016 r. składam rezygnację z pełnienia funkcji Członka Zarządu w Spółce XYZ sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Proszę o wykreślenie mojej osoby z rejestru sądowego KRS.
_____________________
Jan Kowalski
Członek zarządu: rezygnacja
W doktrynie powstała wątpliwość, czy rezygnacja to czynność prawna jednostronna, czy może dwustronna, wymagająca jej przyjęcia przez spółkę. Dotychczas wydawało się, że jest to czynność jednostronna członka zarządu i wobec braku odmiennych ustaleń w umowie spółki czy w samym oświadczeniu o rezygnacji wywołuje skutki w momencie, w którym przekazane ono zostało do właściwego organu bądź podmiotu, zgodnie z art. 61 k.c.[1] Przy czym do niedawna stanowisk było kilka, mianowicie, że:
- rezygnację należy wręczyć pozostałym członkom zarządu lub prokurentowi;
- rezygnację należy złożyć organowi uprawnionemu do powoływania zarządu, a więc na zgromadzeniu wspólników albo radzie nadzorczej;
- rezygnację należy złożyć pełnomocnikowi powołanemu uchwałą zgromadzenia wspólników;
- rezygnację należy wręczyć wspólnikom spółki.
Jedyny członek zarządu – rezygnacja
31 marca 2016 r. Sąd Najwyższy w powiększonym składzie podjął uchwałę (III CZP 89/15), zgodnie z którą: „Oświadczenie członka zarządu spółki kapitałowej o rezygnacji z tej funkcji jest składane – z wyjątkiem przewidzianym w art. 210 § 2 i art. 379 § 2 k.s.h. – spółce reprezentowanej w tym zakresie zgodnie z art. 205 § 2 lub art. 373 § 2 k.s.h.”.
Oznacza to, że w przypadku spółek z o.o., w których jedyny członek zarządu nie jest jednocześnie jedynym wspólnikiem, oświadczenie o rezygnacji z funkcji w zarządzie dla swej skuteczności wymaga złożenia go na ręce któregokolwiek z pozostałych członków zarządu albo na ręce prokurenta.
Nieprzyjęcie rezygnacji nie powoduje wstrzymania jej skutków.[2] Możliwe jest jednak żądanie przez spółkę odszkodowania za szkodę spowodowaną rezygnacją członka zarządu w „nieodpowiednim czasie”. Jeżeli zatem spółka prowadzi np. negocjacje w sprawie zawarcia istotnej umowy, a członek zarządu odpowiedzialny za ich prowadzenie rezygnuje na końcowym etapie, przed zawarciem umowy, to jego działanie należy uznać za nieodpowiednie i niegodne rzetelnego menedżera. Spółka uprawniona jest, m.in. na zasadach odpowiedzialności cywilnoprawnej (art. 293 k.s.h. oraz art. 300 k.s.h. w zw. z art. 471 k.c.), do żądania naprawienia szkody wyrządzonej w wyniku złożonej rezygnacji, jeśli następuje ona nagle, narusza zasady funkcjonowania spółki.
Pomimo złożenia rezygnacji, do czasu przejęcia obowiązków przez spółkę, tj. nowych członków zarządu, radę nadzorczą, wspólników itd., rezygnujący ma obowiązek dokładać należytej staranności w celu uchronienia spółki przed negatywnymi konsekwencjami: ochrony majątku spółki, kontaktów z kontrahentami, przeciwdziałaniu powstaniu szkody.[3]
Rezygnacja członka zarządu – wypowiedzenie
Do złożenia rezygnacji przez członka zarządu należy stosować odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie (art. 202 § 5 k.s.h.). Wskazać trzeba zatem na art. 746 § 2 k.c., z którego wynika prawo członka zarządu do rezygnacji z tej funkcji w każdym czasie. Jeżeli pełni ją odpłatnie, to może być pociągnięty do odpowiedzialności odszkodowawczej, gdy rezygnacja nastąpiła bez ważnego powodu.[4] Ważne znaczenie w tej kwestii ma również wyrok Sądu Najwyższego z 5 kwietnia 2002 r. (II CKN 1092/99, LEX nr 54493), w którym zaznaczono, że zrzeczenie się funkcji w zarządzie spółki, gdy nie dokonano wyboru nowego zarządu ani nie uzupełniono dotychczasowego, nie zwalnia rezygnujących z konsekwentnego wypełniania dotychczasowych obowiązków członków zarządu.
Rezygnacja członka zarządu
Podsumowując, rezygnacja powoduje przedterminowy upływ kadencji. Zasadą jest, że każdy członek zarządu może się zrzec skutecznie swojego mandatu, jeżeli umowa spółki nie ogranicza tego uprawnienia do ważnych powodów. Nie można jednak przyjąć, że w każdej sytuacji, również bez uzasadnionej przyczyny, można zrzec się funkcji i uwolnić od ewentualnej odpowiedzialności za szkody, jakie spółce wyrządzono. Ponadto uważa się, że do czasu formalnego odwołania członek zarządu nadal w nim pozostaje. Ma on jednak prawo wstrzymywać się od dokonywania czynności, chyba że jego działanie jest konieczne, a zaniechanie mogłoby narazić spółkę na poważne straty.
[1] W wyroku SN z 5 marca 2015 r., V CSK 331/14, podkreślono, że „zgodnie z art. 202 § 5 KSH, do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie. Oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka zarządu staje się skuteczne z chwilą, gdy zgodnie z art. 61 k.c., dotrze do właściwego adresata oświadczenia, w tym przypadku spółki z o.o., w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią”
[2] zob. D. Dąbrowski, Rezygnacja z członkostwa, s. 43–44.
[3] zob. Kidyba, Kodeks, t. I, 2015, s. 872–873.
[4] J. Strzępka (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Art. 202. Wyd. 7, Warszawa 2015; J. Bieniak, M. Bieniak, G. Nita-Jagielski, Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Art. 202. Wyd. 4, Warszawa 2015.
