Jak wyłączyć wspólnika w spółce

Spis treści

W wyjątkowych sytuacjach właściciele spółki z o.o. chcą lub są zmuszeni do wyłączenia jednego ze wspólników. Jak zatem zabrać się do tak delikatnego procesu by przestrzegać litery prawa? Nasi adwokaci z kancelarii prawa podatkowego w Warszawie, którzy zajmują się również odpowiedzialnością cywilną, podatkową i karną członków zarządu, przygotowali poniżej wyczerpujący artykuł w tym temacie.

Jaka jest podstawa prawna wyłączenia wspólnika w spółce z o.o.?

Przepisy art. 266 – 269 KSH regulują przesłanki do wyłączenia wspólnika z ważnych przyczyn leżących po jego stronie. Mają one na celu ochronę interesów spółki, pozostałych członków, zapewnienie jej dalszego prawidłowego funkcjonowania, a także ochronę interesów wyłączanego wspólnika.

Przesłanki wyłączenia

Do wyłączenia wspólnika może dojść w przypadku zaistnienia ważnych przyczyn dotyczących danego członka, jednak nie istnieje żaden katalog tychże przyczyn. Zostało przyjęte, że ważną przyczyną jest sytuacja, w której ze względu na osobę wspólnika, nie jest możliwe osiągnięcie celu spółki. Przykładem takiej przyczyny jest konkurencyjna działalność wspólnika wobec spółki, bądź rażąca nielojalność.

Tryb wyłączenia wspólnika

Z żądaniem wyłączenia wspólnika musza wystąpić wszyscy pozostali wspólnicy, mający udziały o wartości łącznej większej niż połowa kapitału zakładowego.  Z powództwem może wystąpić mniejsza liczba wspólników, o ile suma ich udziałów przekracza połowę kapitału zakładowego. Nie można więc wnosić o wyłączenie wspólnika większościowego. 

Warunkiem koniecznym dla skuteczności wyłączenia, oprócz orzeczenia Sądu jest przejęcie udziałów wspólnika wyłączonego przez pozostałych wspólników lub osoby trzecie. Oświadczenie woli przejemcy wymaga formy pisemnej z notarialnie poświadczonym podpisem. Cenę nabywanych udziałów określa Sąd na podstawie rynkowej wartości udziałów w dniu dostarczenia pozwu.

Orzeczenie Sądu o wyłączeniu wspólnika nie może być uznawane za przykład „kary”. Wyłączony wspólnik otrzymuje wynagrodzenie za posiadane udziały, a także odsetki ustawowe, licząc od dnia dostarczenia pozwu. Termin na zapłatę powinien być kompromisowym rozwiązaniem dla obu stron.

Wyłączanego wspólnika należy w trakcie postępowania traktować jako uprawnionego wspólnika.

Zawieszenie wykonywania praw udziałowych wspólnika

Zawieszenie może dotyczyć wszystkich bądź kilku spraw wyłączanego wspólnika. Sąd z ważnych powodów może zawiesić wspólnika w prawach do wykonania niektórych czynności. Zawieszenie może wystąpić w celu zabezpieczenia powództwa.

Skutki wyłączenia

Wyłączenie jest ważne, gdy wspólnik wyłączany otrzyma w określonym terminie przez Sąd zapłatę za udziały wraz z odsetkami. Skutek wyłączenia wspólnika nie ma wpływu na czynności, w których wyłączony wspólnik brał udział.

Podsumowanie:

Spółka nie jest stroną w tym procesie. Proces ten jest ostateczną metodą pozbawienia wspólnika praw w Spółce. Dlatego wyłączenie nie jest możliwe gdy istnieją inne metody zażegnania konfliktu.

Jarosław Ziobrowski

Jarosław Ziobrowski

Adwokat, założyciel Ziobrowski Tax & Law. Posiada ponad 15 lat doświadczenia zawodowego, specjalizuje się w sprawach sądowych i postępowaniach podatkowych. Dwukrotny przewodniczący Sekcji Prawa Podatkowego przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie. Współautor książek „Zarządzanie ryzykiem podatkowym” oraz „Odpowiedzialność karna skarbowa członków zarządu – praktyczne sposoby jej ograniczenia”. Autor wielu publikacji oraz artykułów.